Patroni 2021
Patroni 2022
Partoni 2023
Partoni 2024
Patroni 2024 roku
Marek Hłasko był wybitnym prozaikiem i autorem
scenariuszy filmowych. Do jego dorobku literackiego należą takie dzieła
jak „Baza Sokołowska”, zbiór opowiadań „Pierwszy krok w chmurach”,
„Drugie zabicie psa” czy „Piękni dwudziestoletni”. Na podstawie prozy
Hłaski powstały m.in. filmy „Zbieg” Stanisława Jędryki czy „Baza ludzi
umarłych” Czesława Petelskiego. Jak podkreślili posłowie w uchwale,
pisarz potrafił „nasycić banalne motywy i tematy zaczerpnięte z
potocznego życia głęboką treścią egzystencjalną, dzięki czemu jego
twórczość ma wymowę uniwersalną”. Marek Hłasko „swą bezkompromisową
postawą, także wobec komunistycznej rzeczywistości, przyciągał do siebie
pokolenia w różnych zakątkach świata” – głosi treść dokumentu. W 2024 r.
przypada 90. rocznica urodzin Marka Hłaski.
W 2024 r. minie 200 lat od urodzin Zygmunta
Fortunata Miłkowskiego, znanego pod pseudonimem Teodor Tomasz Jeż
„żołnierza i pisarza, wytrwałego działacza niepodległościowego, twórcy
idei obrony czynnej i skarbu narodowego”. Urodzony na Podolu, uczył się
i studiował w Odessie i Kijowie, gdzie organizował konspirację
niepodległościową. Walczył w Powstaniu Styczniowym, a po jego upadku
przebywał i działał we Francji, a następnie w Szwajcarii. W
opublikowanym w 1887 r. tekście „Rzecz o obronie czynnej i o skarbie
narodowym", ostrej krytyce poddał bierną obronę i politykę ugody z
zaborcami, postulując przygotowywanie się do walki zbrojnej i
gromadzenie w tym celu niezbędnych środków – skarbu narodowego. Był
współtwórcą założonej w Zurychu tajnej organizacji Liga Polska, której
program zakładał odbudowę Polski jako demokratycznej republiki. Po
przejęciu władzy w organizacji przez narodowych demokratów z Romanem
Dmowskim na czele i przekształceniu w Ligę Narodową. Pod pseudonimem
Teodor Tomasz Jeż napisał 80 powieści.
„Melchior Wańkowicz - reportażysta i pisarz -
był jednym z najwybitniejszych polskich dziennikarzy w historii.
Nazywany ojcem reportażu, wypełniał znakomicie to, co składa się na
misję dziennikarską: opisując rzetelnie rzeczywistość służyć wspólnocie”
– stwierdził Sejm w podjętej uchwale. „Pisząc ‘Sztafetę’, ‘Dzieje
rodziny Korzeniowskich’, ‘Westerplatte’ czy ‘Bitwę o Monte Cassino’,
miał świadomość, że czyni to zarówno dla współczesnych, jak i dla
potomnych” – dodali posłowie. W okresie międzywojennym Wańkowicz założył
i kierował wydawnictwem „Rój", publikował m.in. innymi w „Kurierze
Warszawskim", „Wiadomościach Literackich" i „Kurierze Porannym".
„Największy pomnik bohaterstwu polskich żołnierzy Wańkowicz wystawił w
trzytomowym dziele ‘Bitwa o Monte Cassino’” – podkreślili posłowie. Do
Polski powrócił w 1957 r. na fali „odwilży”. Podpisanie „Listu 34” w
proteście przeciwko polityce kulturalnej PRL spowodowało, że stał się
ofiarą nagonki i został skazany na trzy lata więzienia. W areszcie
spędził w areszcie pięć tygodni – wobec powszechnego oburzenia władze
komunistyczne musiały wstrzymać wykonanie wyroku. „W 50. rocznicę od
jego odejścia Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2024 Rokiem
Melchiora Wańkowicza — niepokornego, odważnego, wnikliwego dziennikarza,
pisarza i reportażysty, będącego wzorem i symbolem polskiego
dziennikarstwa” – napisali posłowie.
Urodzony przed 130 laty w Drohobyczu na Podlasiu
Kazimierz Wierzyński, w młodości zaangażowany w konspirację
niepodległościową, pod koniec I wojny światowej, po wyjściu z niewoli
rosyjskiej podjął działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej. W czasie
wojny polsko-bolszewickiej wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. Właściwym
debiutem literackim Wierzyńskiego był wydany w 1919 r. tom wierszy
„Wiosna i wino". Był jednym z twórców grupy literackiej Skamander. Wpływ
na jego twórczość miała pasja sportowa, w 1928 r. za tom „Laur
olimpijski" otrzymał złoty medal na konkursie literackim igrzysk w
Amsterdamie. W późniejszych latach w swej twórczości odnosił się do
losów Ojczyzny. Po wojnie pozostał na uchodźstwie, mieszkał w Stanach
Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, gdzie tworzył poezję, prozę, ale też
felietony i recenzje. Upominał się o prawdę o zbrodni katyńskiej.
Abp Antoni Baraniak, salezjanin, doktor prawa
kanonicznego, przed II wojną światową był sekretarzem prymasa Polski
kard. Augusta Hlonda. Podczas wojny razem z nim znalazł się na
uchodźstwie, a w 1945 r. powrócił do Polski. We wrześniu 1953 r. został
aresztowany przez funkcjonariuszy bezpieki jako jeden z najbardziej
zaufanych współpracowników kard. Stefana Wyszyńskiego. Był torturowany w
areszcie przy ul. Rakowieckiej – w ten sposób komuniści chcieli wymusić
na nim zeznania obciążające prymasa. „Mimo okrutnych tortur pozostał
wierny — nic zdradził Kościoła, Prymasa Tysiąclecia ani Polski” –
podkreślił Sejm w uchwale. Wolność odzyskał w 1956 r., od 1957 r. był
arcybiskupem metropolitą poznańskim, uczestnikiem Soboru Watykańskiego
II. W 2024 r. przypada 120. rocznica urodzin abp. Baraniaka.
W 2024 r. obchodzić będziemy 150. rocznicę urodzin
Wincentego Witosa, trzykrotnego premiera, „wybitnego męża stanu,
państwowca, działacza samorządowego i przywódcy ruchu ludowego”, jak
podkreślono w uchwale. Posłowie zaznaczyli, że ten urodzony w
Wierzchosławicach polityk „dzięki uporowi i samokształceniu doszedł do
najwyższych godności w ruchu ludowym i państwie”. W 1920 r., gdy Armia
Czerwona stała na przedpolach Warszawy, Rząd Obrony Narodowej pod
kierownictwem Witosa „podjął dramatyczne wysiłki, które zaowocowały
odrzuceniem bolszewików spod stolicy i rozpoczęciem odwrotu Armii
Czerwonej”. W uchwale przypomniano też, że podczas zamachu majowego, gdy
Witos po raz trzeci pełnił funkcję premiera, złożona przez niego dymisja
rządu doprowadziła do przerwania walk i zapobiegła wojnie domowej. Po
skazaniu w procesie brzeskim w latach 30., udał się na emigrację do
Czechosłowacji, skąd wrócił na krótko przed wybuchem II wojny światowej.
W ustawie z 2017 r. Wincenty Witos został włączony w poczet Ojców
Niepodległości RP.
„W roku 2024 przypada 160. rocznica śmierci
Romualda Traugutta — dyktatora Powstania Styczniowego, wielkiego
patrioty, który oddal życie, walcząc o odzyskanie przez Polskę
niepodległości” – napisali posłowie w podjętej przez Sejm uchwale. Ten
były żołnierz armii rosyjskiej po wybuchu Powstania Styczniowego objął
dowództwo nad jednym z oddziałów powstańczych i wyróżnił się kilkoma
zwycięskimi potyczkami z wojskami rosyjskimi. Z rąk Rządu Narodowego
otrzymał awans na stopień generała i funkcję komisarza wojennego na
Galicję wraz z poleceniem odbycia misji dyplomatycznej do Francji, gdzie
zabiegał o interwencję państw zachodnich. 17 października objął funkcję
dyktatora Powstania. „W swojej działalności Romuald Traugutt kładł
szczególny nacisk na finanse, wojsko oraz sprawę chłopską” – podkreślili
posłowie. Aresztowany przez Rosjan w kwietniu 1864 r., a 5 sierpnia tego
samego roku na stokach warszawskiej Cytadeli został powieszony wraz z
członkami i pracownikami Rządu Narodowego.
W marcu 2024 r. przypada 80. rocznica zamordowania
przez żandarmerię niemiecką rodziny Ulmów, która ukrywała
mieszkających w okolicy Żydów. Józef Ulma i Wiktoria z domu Niemczak
urodzili się i mieszkali w Markowej na Podkarpaciu, gdzie byli znanymi i
lubianymi społecznikami. „W 1935 roku zawarli związek małżeński, a
wkrótce doczekali się licznego potomstwa: Stasi, Basi, Władzia, Frania,
Antosia, Marysi, a kolejne dziecko miało przyjść na świat na wiosnę 1944
roku” – czytamy w uchwale Sejmu. Prawdopodobnie od grudnia 1942 roku
Ulmowie ukrywali Żydów z trzech rodzin: Goldmanów, Didnerów i Grünfeldów.
„Jakie motywy kierowały Ulmami? Była to bezinteresowna miłość bliźniego”
– podkreślił Sejm. Cała rodzina Ulmów i ukrywani przez nich Żydzi
zostali zamordowani 24 marca 1944 r. przez niemieckich żandarmów.
„Rodzina Ulmów należy do licznego grona bohaterskich Polaków, którzy
podczas II wojny światowej ratowali Żydów skazanych przez Niemców na
zagładę” - podkreślił Sejm w uchwale. Od 2016 r. w Markowej działa
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny
Ulmów, a od 2018 roku obchodzony jest, ustawiony przez Sejm i Senat,
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.
27 lipca 1924 r., na VIII Letnich Igrzyskach
Olimpijskich w Paryżu, drużyna kolarzy torowych w składzie: Józef Lange,
Jan Łazarski, Tomasz Stankiewicz i Franciszek Szymczyk zdobyła srebrny
medal. Tego samego dnia brąz w konkursie skoków wywalczył Adam
Królikiewicz na koniu Picador. Były to pierwsze medale olimpijskie
zdobyte przez polskich sportowców. W 100-lecie tego wydarzenia Sejm
ogłosił 2024 Rokiem Polskich Olimpijczyków. Jak wspomnieli
posłowie w uchwale, pierwszy złoty medal olimpijski dla Polski
wywalczyła w 1928 r. w Amsterdamie dyskobolka Halina Konopacka. W
zimowych igrzyskach pierwszym polskim medalistą był Franciszek
Gąsienica-Groń, który w 1956 r. we włoskiej Cortinie d'Ampezzo wywalczył
brąz w kombinacji norweskiej, zaś pierwszy złoty medal zdobył skoczek
narciarski Wojciech Fortuna w 1972 r. w Sapporo. Jak przypomniał Sejm w
uchwale, dotychczas w 23 letnich i 24 zimowych igrzyskach olimpijskich
wystąpiło łącznie 3 012 polskich sportowców, którzy łącznie zdobyli 321
medali: 79 złotych, 96 srebrnych i 146 brązowych. „W uznaniu zasług i
wyjątkowego znaczenia występów polskich sportowców na igrzyskach
olimpijskich, w 100-lecie zdobycia pierwszego medalu olimpijskiego Sejm
Rzeczypospolitej Polskiej ogłasza rok 2024 Rokiem Polskich
Olimpijczyków” – stwierdzili posłowie w przyjętym dokumencie.
Materiał pochodzi ze strony internetowej:
www.gov.pl
Działania wykonane w ramach
uhonorowania
Patronów 2024 roku
Quiz wiedzy o Romualdzie Traugucie
W dniu 18.04.2024 r. odbył się Szkolny Quiz wiedzy o
Romualdzie Traugucie - przywódcy Powstania Styczniowego, Patronie 2024
roku. W quizie on-line wzięło udział 8 uczniów.
Najlepszymi okazali się:
1. Bartosz Polkowski – kl. II TA
2. Alicja Kucio – kl. V TI
3. Weronika Wrzosek – kl. V TPM
Zwycięzcy otrzymali dyplomy oraz nagrody rzeczowe
ufundowane przez nauczyciela bibliotekarza. (P. Konieczny)
|